Son zamanlarda islerimin yogunlugu ve Ortadogu'da yasanan dehsetin yaratmis oldugu sok nedeniyle pek bir katki saglayamiyor, bos zamanlarimi savasin detaylarini okumakla geciriyorum. Fakat bu surede Turkiye calkalanmaya devam ediyor ve hic suphem yok ki bu Buyuk Ortadogu Projesinin yaratmis oldugu kaosun bir uzantisi. Bu uzantiya deginmek boynumuzun borcu...
Bu baglamda oncelikle biraz geriye gidip daha onceki siyasi gelismelerde gostermis oldugumuz tutumlari yeniden gozden gecirmek gerekiyor diye dusunuyorum. Bugun yasananlarin isiginda daha once nerelerde yanildigimizi, nerelerde hakli ciktigimizi gormemiz onemli olacaktir. ...
Tarih Mart 2003, Irak savasi arifesinde diger yazarimiz Serim'le Atalanta da bir otel odasinda gelismeleri takip ediyoruz. Bizim icin o gunlerin kafa kurcalayan sorusu Turkiye'nin takinacagi (veya bir hafta once takinmis oldugu) tutum. Ben siddetli bir sekilde Turkiye'nin Irak savasina katilmasini ve Irak'a asker yollamasini savunuyorum. Turk kamoyu ve onun temsilcisi Turkiye Buyuk Millet Meclisi buna siddetle karsi. Savasa aktif olarak katilmak bir yana, Amerika'nin ve Basbakanin baskisina ragmen Amerikan askerlerinin Turk topraklarini kullanmasina bile izin cikmiyor, Turk demokrasisi adina gurur verici bir durum.
Oncelikle kesin olarak belirtmeliyim ki Turkiye'nin savasa katilmasini desteklemem, bu savasi, sebeplerini veya amacini desteklemem demek degildir. Tersine, her mantikli insan gibi Amerika'nin topraklarindan kilometrelerce otede yapacagi bu isgale kesinlikle karsiydim. Benim dusuncem, Turkiye'nin kendi iradesi ile onleyemeyecegi, dolayisiyla kacinilmaz olan bu savastan kendine en iyi cikarimi yapmasi gerektigi idi. Bu fikrimi arkadaslarima actigimda cok uzun tartismalar yasandi, ozetlemek gerekirse iki tarafin duruslari soyleydi:
Turkiye savasa girsin:
-Turkiye, Osmanli'dan aldigi mirasin sorumlulugu ile lider bir ulke gibi davranmali, hem siyasi hem askeri bakimdan kendi sinirlarini da ilgilendiren bu durumda kesinlikle pasif kalmamalidir.
-Turkiye uzun vadeli muttefiki ve cok yakin zamanda komsusu olmak uzere olan Amerika ile olan iliskilerini ikilemde birakmamali, stratejik ortak konumunu bir baskasina kaptirmamalidir (Barzani, Talabani, Kurdistan)
-Turkiye kendi sinir guvenligini garanti altina alabilmek icin gelecekte komsusu Irak ile olacak olan iliskilerini kendi baskin etkisi altina almalidir. Turkiye her buyuk devlet gibi etki alanini dusunmeli, Irak'taki askeri varliginin sayesinde eline gecek stratejik, psikolojik avantajlari degerlendirmeli, Irak'in gelecekteki yapisinin kurulmasinda soz sahibi olmalidir.
-Turkiye Irak'ta kendine tehlike teskil edebilecek olusumlari, baslamadan durdurabilmek icin Amerikan destegini, ancak karsiliginda bu yardimi vererek alabilir. Istihbarat bakimindan varligimiz onemlidir.
Turkiye savasa girmesin:
-Turkiye'nin isgalci bir gucun parcasi olmasi kabul edilemez. Savas sirasinda islenecek gunahlarin bir parcasi olamayiz
-Turkiye Ortadogu'da ki komsularina karsi kendini isgalci konumuna koymamalidir. Bir musluman toplumun bati tarafindan isgaline yardim tepki cekecektir.
-Isgal uzun vadede basarisizliga ugradiginda Turkiye sorumlu olmamalidir, buradaki direnisin ve radikal dinci orgutlerin hedefi olmamalidir.
-Turk askerinin hayatinin riske atilmasi goz onune alinamaz, bolgedeki direnisin tepkisi ile kaybedilecek askerlerin hesabini veremeyiz.
Simdi 3 sene sonra birer birer bu duruslari gozden gecirelim :
-Turkiye bugun itibariyle Ortadoguda olan etkisini tumuyle yitirmis, bolgenin yalniz ve cok acikca umursanmayan ulkesi halini almistir. Bugun ortadogu dengelerinde ipler Iran ve Suriye'nin eline gecmis, IKO toplantilarinda ilgi odagi Tayyip Erdogan degil Mahmud Ahmedinecad olmustur. Lubnan krizi ile ortaya ciktigi gibi Turkiye Basbakaninin demecleri, Turkiye'nin durusu, uluslararasi basina yansimayacak kadar onemsizdir. Bu durum belki Irak savasi oncesinde de bundan cok daha iyi degildi, fakat bunun acik sebebi buyuk bir ulke gibi dusunme ve davranma yetimizi yitirmis olmamizdir.
-Turk Amerikan iliskileri Mart 2003 itibariyle bir daha geri alinamayacak bir darbe yemis, Suleymaniye'de askerlerimizin basina cuval gecirilip Turkiye'ye postalanmalarina kadar varan bir gerginlik olusmustur. Aciktir ki Turkiye bolgede stratejik ortak konumunu daha once kucumseyip onemsemedigi Pesmerge liderlerine kaptirmistir. Bunun sonucu Turkiye icin trajiktir. Turkiye savasin basladigi gun itibariyle takip ettigi "Irak'in toprak butunlugu" politikasini degistirmeye zorlanmistir. Hic bir buyuk ulke dis stratejilerini bu kadar kolay degistirmeye zorlanmamistir daha once. Daha da otesi, gecenlerde Amerikan Silahli Kuvetler jurnalinde yayinlanan makaleden acikca goruldugu gibi, Turkiye yavas yavas BOP'nin hedef tahtasina girmeye baslamistir.
-Turkiye Irak'in olusumunda hic bir soz sahibi olamamis, arkasina ABD yi alan bir takim kuvvetlerin Irak'i evirip cevirmesine seyirci kalmistir.
-Turkiye savasa katilmamasina ragmen, radikal dinci teror Istanbul'u, Kuzey Irak bazli ayrilikci Kurt gerillalarda silahli kuvetlerimizi vurmustur. 2003 yilindan bu yana sehit verilen asker sayisi bir savasi aratmamaktadir.
-Uzun lafin kisasi Turkiye gudulen ulke olmustur, dayatmalara karsi eli kolu baglidir.
Peki Turkiye savasa katilmayarak ne kazanmistir?
-Gecici bir sure icin Avrupa toplumuyla iliskilerimiz guclenmis, belki bu surec sonucunda AB muzakereleri baslatilmistir. Bugun goruldugu uzere bu pekisen iliskiler pek uzun soluklu olmamis, Avrupa'da Turkiye karsiti gorusler o gunden daha guclu hale gelmis ve karsilikli olarak Turkiye'de AB destegi dusmustur.
-Gecici bir sure icin demokrasinin zafer sarhoslugu yasanmis, Turkiye'nin bariscil yontemlerle Ortadogu cografyasinda varolabilecegi, hatta medeniyetler catismasinin onlenmesinde oncu olabilecegi hissi olusmustur. Bugun goruldugu gibi bu his aldaticidir, Ortadogu son 2000 bin senedir oldugu gibi hala yirtici bir cografyadir, medeniyetler catismasi hergun daha da yaklasmaktadir. Daha da otesi Turkiye'de ki demokratik surec Teror dalgasina karsi gelen tepkiler ve fasist, statukocu kesimlerin cabalari sayesinde ciddi sekteye ugramis, savasin basladigi gun oldugundan daha kotu bir noktaya gerilemistir.
-Turk milletinin vicdani rahattir.
Bu son madde bir bakima hakli, cunku Turk milleti isgalci zihniyetin parcasi olmayi red ederek, isgalin gunahlarindan uzak durmustur. Fakat bu vicdan, 'Bana dokunmayan yilan bin yil yasasin' vicdanidir, Irak'ta insanlar olmeye biz katilmasak da devam etmektedir. Ayrica Turk milleti son 1000 yildir isgal ile yasamistir, bu sadece bizin cografyamizin degil, dunyamizin gercegidir.
-Sonuc olarak bu savasa girmeyerek Turkiye Ortadoguda kendine daha fazla dost edinmemistir. Belki Iran & Suriye ile olan iliskilerimiz su an itibariyle daha guclenmistir fakat aciktir ki komsu ulkeler aralarindaki rekabeti sadece bir sure gizleyebilirler. Bu siyasetin gercegidir....
Tabi ki bu tartismanin bazi bilinmeyenleri de var,
-Turkiye bu savasa girseydi Istanbul'da birden fazla bomba olurmuydu? Bugun savasin ana kahramani olan ABD teror hedefi olmadigina gore, mesele taraf tutma meselesi degil tamamen bir guvenlik meselesidir. Evet daha feci saldirilar yasanabilirdi, guvenlik ve istihbarat birimlerimiz daha iyi olmadigi surece bu saldirilari onleyemezdik.
-Turkiye belirli bir guc gonderse kayip orani ne olurdu? Su an PKK terorune verdigimizden daha az veya daha fazla olabilirdi, ama benim kanim az olacagi yonunde, tabi bu surede PKK tamamen yok olabilirdi, cunku Barzani&Talabani bizimle isbirligine zorlanacaklardi, Amerikan istihbarati yanimizda olacakti. Unutmayalim ki Ocalan'i cani istediginde paketleyip bize veren ABD'dir.
-Turkiye'nin katkisi kabul gorurmuydu? Kuzey Irak Kurtleri ne dusunurdu? Turkiye Kurtleri ne dusunurdu? Katkimiz kabul gormeyebilirdi, netekim katilsak bizim gorev alanimiz guney Irak olacakti. Irak kurtlerinin ne dusundugu su an oldugundan cok daha az onemli olacakti. Cumhuriyete inanan ve kendini bu cumhuriyetin bir parcasi sayan Kurt asilli vatandaslar geri kalan vatandaslar gibi dusunecekti. Bu cumhuriyeti, bayragi istemeyen Kurt milliyetcileri Turkiye'nin hegamonya arayisinda oldugunu, soven oldugunu dusunecekti. Bugun farkli dusunmuyorlar....
Cok uzun oldu ama bitirebildiyseniz yorumlarinizi bekliyorum.
Mustafa
Bu blog da genellikle Turkiye'nin ic ve dis siyasetinden bahsediyor, bazen de sosyal konulara deginiyoruz ama ben bu sefer gundemde olan, tabiri caizse, daha hafif bir konudan bahsetmek istiyorum.
