Ihracatcilar 'private equity' kiskacinda!

Turkiye ilginc bir ulke. Finans dunyasinin son donemlerdeki en populer is modeli 'private equity' fonlarinin en buyuklerinden biri dunyadaki bunca kredi sikisikligina ragmen gecen hafta bir Turk sirketini satin aldigini duyurdu. Olumlu veya olumsuz Turkiye gazetelerinde konuya yer yok! Hafta sonu satisi kapatan (satin alan) analistle tanistim. Yuzunde guller aciyor!

Satilan sirket Turk kara tasimacilarinin ortak girisiminin urunu olan U.N. RO-RO adinda bir tasima sirketi. Ne yapar U.N. RO-RO? Kendine ait kara ve deniz terminallerini ve 13 gemilik filosunu kullanarak Turk kamyonlarini Italyan limanlarina tasir. Turkiye'de bu tasimacilik pazarinin yuzde ellisinden fazlasina hukmeden bir sirkettir RO-RO. Satildigi fiyat ise aciklanmadi!

Peki basinin ilgisizligini bir kenara birakip biz ilgilenelim-

Bu satin alma Turkiye icin ne ifade etmektedir?

Olumlu acidan bakacak olursak U.N. RO-RO da uzun vadeli bir deger potansiyeli gorulmus olmasi Turkiye'nin ihracat potansiyelinin yuksek oldugu algisinin yansimasidir. Netekim bu algi bizim icin olumlu bir durumdur. Ayrica satis tutarinin U.N. RO-RO'nun 180 kadar tasimaci ortagina bolunmesi bir girdi olacagindan ekonomimiz icin kisa vadede bir pozitif nakit akisi soz konusu.

Peki olumsuz olan nedir?

Oncelikle Turkiye Ihracatcilar Meclisi baskani Oguz Satici'nin soyledigi gib U.N RO-RO'nun satisinin Petkim, Erdemir gibi hic bir stratejik degeri olmayan kurumlara oranla cok daha kritik bir satis oldugunu belirtmek gerekir. Turkiye petkimin urettigi plastigin 5 kat fazlasini ithal eden, erdemirin urettigi celigin yine cok ustunde celik ithal eden bir ulke oldugundan bu kurumlar bir stratejik onem arz etmezler, fakat tekel pozisyonu dolayisiyla U.N. RO-RO Turkiyenin ticaretini etkileyebilir. Yani Turkiye'ye bir ambargo uygulanmaya calissa ve satin alan fon RO-RO seferlerini durdursa ekonomi buna en fazla bir kac ay dayabilir bile diyebiliriz. Netekim Turkiye'nin Avrupa'ya olan ihracatinin cok buyuk bolumu bu gemilerle tasinir. Tabi bu isin komplo teorisi kismi. Boyle bir olasilik cok dusuk. Fakat asil onemli olan Turkiye'nin ihracat gelisimi hedefine hizla ilerlerken cok karli olabilecek bir sirketi belki de cok erken elden cikaran hissedarlarin yaptigi potansiyel hatadir. Tabi fiyat aciklanmadigi icin bu yorum biraz abesle istigal olabilir ama haftasonu gordugum KKRcilarin yuzlerinden okundugu kadariyla bu kredi ortaminda bile can yakmadan U.N. RO-RO ya sahip olmuslar. Simdi U.N. RO-RO 'private equity' is modelinin getirisi geregi cok ciddi bir yapisal degisiklige gidecek, cok daha esnek ve agresif bir plan izleyecek ve 10 sene icinde sirket degerini maksimuma tasimak icin her yolu sececektir. Sektorun dogasi geregi masraf semalarini tumden assagi cekmek kolay olmayacagindan tercih edilecek en mantikli yol simdiye kadar tasimaci ortaklarin etkisiyle sinirli kalan kar marjlarini maksimuma cekmek olacak. Kisacasi bugun hissesi karsiligi bi kac yuz milyon alan eski RO-RO ortagi Turk tasimaci bundan sonra yukselecek fiyatlar karsisinda bu parayi 10 senede pasa pasa geri akitacak. Peki tasimaci ne yapacak? Bu masrafi ureticiye cakacak! Sonuc olarak ne olacak? Turkiye'nin ihracatta rekabet gucu darbe yiyecek!

Birde bu isin 10 sene sonrasi var! Cunku 'private equity' buy-to-sell (satmak icin almak) yatirim modelidir ve borclanarak aldigi sirketi 10 sene icinde kar icin elden cikarir. Kim alacak U.N RO-RO'yu? Ya sattigimizin iki katina biz Turkler yada cebinde nakit parasi olan Rumlar! Italyanlar! veya Araplar!

Efektif calismayan sirketlerin satilmasina karsi degilim. Hele hele devlet isletmelerinin satilip devletin kuculmesine hic karsi degilim. Ama boylesi potansiyeli olan sirketleri daha olgunlasmadan 3 kurus askina gozden cikaran ac gozlulerin bir plani var mi gelecek icin?

Oguz Satici her ne kadar 'private equity' kavramindan pek cakmiyor gozukup KKR'in isletme tecrubesi olmayan ve bilinmedik bir sirket oldugunu soylesede yaptigi elestirinin hakli yonleri var!

Mustafa Domanic

Ilgilenenler icin Oguz Satici'nin serzenisi:

Turkiye Ihracatcilar Meclisi (TIM) Baskani Oguz Satici, U.NRO-RO'nun satisina degil satis sekline karsi ciktiklarini belirterek,"Turkiye'nin kara tasimaciliginin yarisindan fazlasini bu sirket yapiyor. Busirketin kontrolu, istemeyeceginiz insanlarin ya da rakiplerinizin elinegecebilir. Bu RO-RO gemilerinin iki gun calismadigini dusunebiliyor muzunuz?"dedi.Satici, Devlet Bakani Kursad Tuzmen'in 150 kisilik heyetle Cin'e yapacagiziyaret oncesi duzenlenen basin toplantisinin ardindan gazetecilerin U.NRO-RO'nun satisi ile ilgili sorularini yanitladi.U.N RO-RO'nun satisina karsi cikmadiklarini, satis seklinde karsi ciktiklariniifade eden Satici, sunlari kaydetti:"U.N RO-RO bir fon sirketine satilabilecek capta bir sirket degil. Turkiye'debazi genis kesimler zaman zaman stratejik sirketler 'satilmasin' diyekonusurlar. Erdemir, Petkim gibi hic bir stratejik onemi olmayan sirketlerleilgili, stratejik olduguna dair buyuk konusmalar yapilir ama Turkiye icingercekten cok stratejik onemi olan bir sirket hic kimsenin gormedigi,bilmedigi, hic bir isletmecilik tecrubesi olmayan Kohlberg Kravis Roberts & Co.L.P. (KKR) gibi bir fon sirketine satiliyor. Satilma anlasmasi yapiliyor,Turkiye'de kimse ses cikarmiyor."Satici, sirketler ozel sektor de olsa kamu da olsa Turkiye'nin sirketlerioldugunu, bu hassasiyeti herkesin mutlaka gostermesi gerektigini vurguladi. "Satis daha seffaf olmali" Turkiye'nin kara tasimaciliginin yarisindan fazlasini bu sirketin yaptiginadikkat ceken Satici, sunlari soyledi:"Bu sirketin buyuklugunun, gucunun sebebi sadece sirketin ortaklari ya dasirketin sahipleri degil. Bu, cok ortakli bir yapi oldugu icin TIM ve benzerkurum ve kuruluslarin, devletin, kamunun Dis Ticaret Mustesarliginin, UlastirmaBakanliginin verdigi guc ve destekle buyumus, buyutulmus, Turkiye icinolusturulmus bir sirkettir. Satisi mutlaka daha seffaf, kamuoyunun yakindanizleyecegi, anlayacagi bir bicimde yapilmalidir. Bu kesinlikle bizimonaylayamayacagimiz bir durumdur bu yanlistan da umuyoruz ki U.N RO-RO sirketiya da bu sirketin ortaklari en kisa zamanda vazgecer."Fon sirketinin U.N RO-RO'yu yarin hic istemeyecekleri birine devredebileceginiifade eden Satici, "Bu sirketin kontrolu istemeyeceginiz insanlarin ya darakiplerinizin eline gecebilir. Bu RO-RO gemilerinin iki gun calismadiginidusunebiliyor musunuz?" dedi.Turkiye'nin onundeki en hassas konunun tasimacilik, lojistik olduguna isareteden Satici, bu anlamda U.N RO-RO'nun herkesin kafasina gore alip satacagipazarlayacagi sirket olmadigini belirtti. "Risk alacak durumumuz yok" Oguz Satici, "En azindan kamunun, Ozellestirme Idaresinin sirketleri sattigigibi bir model olmalidir. Bu satisi ozel sektor degil de devlet yapsaydi,ozellestirme Idaresi yapsaydi hepimiz bunu mansetten 'boyle bir sey olur mu?'diye elestirirdik. Buradaki hassasiyetimizi kaybetmemeliyiz. Marmara Adasindasunu soyledim; 'Eger Turkiye adina yanlis yapan kim olursa olsun bu babamizolsa tavrimizi koyariz' dedik. Ihracatci boyle bir kimliktir, burada datavrimiz gayet nettir" dedi.Satici bu sirkete talip olan diger yatirimcilarin kendileriyle gelipgorustugunu, sirketi almalari durumunda kendileri ile iliskileri nasil tesisedecekleri konusunda teminatlar verdiklerini, ancak KKR sirketini hicgormediklerini, sonradan ortaya cikmis bir sirket durumunda oldugunu belirtti.Oguz Satici, "Herhangi bir riski alabilecek durumumuz yok. Bununrakiplerimizden birinin uzerine gecme riski milyonda bir bile olsa biz boylebir seyi risk olarak uzerimizde tasimak istemeyiz" diye konustu.