Ozelikle son 10-15 senedir duydugumuz hikaye hep Çin in soyle gelistigi, boyle buyudugu, bundan 20 sene sonra Amerikan ekonomisini sollayacagi ve "Uyuyan Dev" benzetmeleri idi. Bunlar Çin hem teknolojide hala geri oldugu hem de uluslararasi iliskilerde agirligini koyamadigi icin ciddiye alinmiyordu. Çin in ortalama %10 gibi inanilmaz bir buyumeyi surdurebilmesi ve hem teknolojik acidan gelismis ulkeleri yakalamasi hem de WTO ya girip dunya ticaretinde soz sahibi olmaya baslamasi Çin ile ilgili ongoruleri tahmin olmaktan cikarip bir "Uyanan Dev" gercegine donusturdu.Ozelikle Newsweek de gecen hafta cikan bir yaziyi okurken Çin in post-Sovyetler dunya duzeninde nasil yerini almaya basladigini gorebiliyorsunuz. Afrika ve Guney Amerika ulkelerine buyuk miktarlarda borc veren, devlet destekli sirketleri yurtdisinda buyuk ihaleler alan ve yuruttukleri pragmatik dis politika ile seslerini daha fazla cikarmaya ve duyurmaya baslayan bir super guc var karsımızda. Ozellikle 2008 Pekin Olimpiyatlar in da tum dunyaya artik uyuyan devin uyandigini gostericeklerdir kanisindayim.
Çin yavas yavas su anda ABD ye endeksli ve tek kutuplu gozuken dunya duzeninde, ideoloji ve yonetim sistemlerinden cok dis politikaya bakis acilarindan dolayi ABD ile catisan yeni bir kutup yaratacaktir. Artik kreditor ve politik hami olma durumuna gelen Çin, ekonomisi ve askeri gucu gelistikce A.B.D. ye daha fazla karsi durmaya ve yurtdisinda baslattigi girisimleri korumaya yonelik A.B.D. dis politikasi ile celismeye baslayacaktir. Bu yeni dunya duzeninin ne kadar istikrarli olacagi, gelismekte olan ulkeler icin ne gibi firsatlar yaratacagini veya yeni bir soguk savasa hatta gercek bir medeniyetler catismasina donusup donusmeyecegini hep birlikte onumuzdeki on sene icinde gorecegiz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder